Yazarımız Ziya Zakir Acar'ın köşesinde 07.11.2022 tarihinden yayınlanan "Algı Operasyonu ve Mahsa Olayı" başlıklı yazının Sn. Ziya Zakir Acar'a ait olmadığı, ancak editoryal bir hatadan dolayı yazarımızın köşesine eklendiği anlaşılmıştır. Yazarımızdan ve sizlerden özür dileriz.
Yazilimedya ekibi
Türk Milleti günümüzde Doğu Sibirya'dan Orta Asya'ya, Anadolu'dan, Balkanlar'a kadar geniş yayılım göstermektedir. Türk Milletinin yoğun olarak yaşadığı başlıca ülkeler Doğu Türkistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Türkiye, Azerbaycan ve İran'dır. Irak, Rusya, Balkanlar ve diğer çeşitli Avrupa ülkelerinde de ayrıca azınlık konumunda bulunan Türkler yaşamaktadır.
Bugün nüfusları yaklaşık 250 milyonu bulan Türk Milleti, etnik olarak yayılım sahaları içerisinde Doğu'ya gittikçe "mongoloid" (sarı), Batıya gittikçe de "europid" (beyaz) ırk özellikleri göstermektedir. Türk Milleti tarihte sıklıkla "sarı" (mongoloid) ırkın bir alt kolu olan ve "beyaz" (europid) ırkla karışmış ırkı tanımlamak için kullanılan[ "Turanid" terimi ile anılmışlardır.
Türk halklarının 1995 yılındaki verilere göre toplam nüfusu 200 milyona ulaşmıştır. Bugün 250 milyonu geçmiştir.
Sovyetler Birliği'nin dağılması ile Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan bağımsızlıklarını kazandılar ve Türk dillerini egemen ve resmî dil olarak kabul eden devletlerin sayısı, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile birlikte yediye çıkmıştır. Bunların dışında Rusya, İran (Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, Erdebil, Zencan, Hamedan ve Fars eyaletleri ile Türkmensahra bölgesi), Çin (Sincan Uygur Özerk Bölgesi (Doğu Türkistan), Kansu), Tacikistan ve Afganistan (Mezar-ı Şerif çevresi), Gürcistan (Ahıska, Ahılkelek, Borçalı (Kvemo Kartli) bölgeleri) 'da Türk dilleri konuşan azınlıklar yaşamaktadırlar.
Osmanlı Devleti'nin yayılma alanında bulunan Yunanistan (Trakya Bölgesi), Bulgaristan (Rodop ve Deliorman bölgeleri), Romanya (Dobruca'nın batısında), Kosova, Kuzey Makedonya, Suriye, Mısır ve Irak'ta da (Musul, Kerkük, Erbil bölgeleri) Türkler ve Türkçe konuşan topluluklar bulunur.
Ayrıca modern dönemdeki işçi göçleri sonucunda, Almanya, Hollanda, Fransa, Belçika, Avusturya, İsviçre, İsveç, Danimarka, Norveç, Büyük Britanya, ABD, Kanada, Avustralya, Libya, Suudi Arabistan ve Yeni Zelanda gibi birçok ülkede Türk toplulukları oluşmuştur. Avrupa Birliği'nde en çok Türk nüfusu bulunduran ülke Almanya'dır
Rusya Devlet İstatistik Komitesi (Goskomstat)’nin verilerine göre Rusya’da 37 ayrı Türk topluluğu bulunmaktadır. Bu topluluklardan 11 tanesinin asıl vatanı Rusya değildir. Yani Ortaysa, Kafkasya, Kırım gibi bugünkü Rusya’nın dışında kalan bölgelerdir Bu topluluklar dışındaki 26 ayrı Türk topluluğunun Rusya içinde kendilerine ait bir bölgesi bulunmaktadır.
Rusya Federasyonu (RF) içinde yer alan 21 özerk cumhuriyetten 7 tanesi (Tataristan, Başkurdistan, Çuvaşistan, Saha (Yakutistan), Tuva, Hakasya ve Altay Cumhuriyetleri) bazı Türk toplulukları adına oluşturulmuştur. İki tanesine de Çerkez toplulukları ile ortak cumhuriyet (Karaçay-Çerkez ve Kabardino-Balkar) kurulmuştur. Ayrıca Dağıstan’ın yerleşik nüfusu içinde yer alan Kumuk, Nogay ve Azeri Türkleri, bu ülke nüfusunun % 20’sini oluşturur. Taymur Özerk Bölgesi de Türk topluluklarından Dolganlar (% 17) ile Kuzey Asya topluluklarından Nenetsler adına oluşturulmuştur. Belirtilen bu Federatif Cumhuriyetler dışında; Astrahan (% 23), Ulyanov (% 21), Orenburg (% 17), Tümen (% 13), Çelyabinsk (% 12) 1019 gibi oblastların ve Hanti-Mansis (% 15), Yamola-Nenets (% 11) gibi Özerk Bölgelerin nüfusunun önemli bir kısmını da Türk toplulukları oluşturmaktadır
Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal A Atatürk’ün de Türk Dünyası'na olan ilgisi Osmanlı devletinin son zamanlarında başlamıştır. Birinci Dünya Harbi'nin acı hatırası sonucunda, Panturanizm akımının gerçekleşmesinin siyasî yönden imkânsızlığını ve ortaya çıkardığı güçlükleri çok iyi gören Mustafa Kemal Atatürk, yukarıda bahsedilen fikirlerinden İkincisini, yani Türker arasında kültür birliği sağlanması fikrini daha çok arzu etmiştir. Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet döneminde takip etmiş olduğu politikalar, bu görüşü doğrular nitelikte olmuştur. Atatürk, izlemiş olduğu politikalar ve yapmış olduğu icraatla, büyük bir Türk milliyetçisi olduğunu da göstermekten geri kalmamıştır. Nitekim "ne mutlu Türküm diyene" sözünü söyleyen Atatürk, "Benim yaradılışımda fevkalade olan bir şey varsa, Türk olarak dünyaya gelmemdir" diyecek kadar da büyük bir Türk milliyetçisi idi. Tabiî ki, bu sözler sadece Türkiye dâhilindeki Türkler için düşünülmemelidir. Yukarıda bahsedildiği gibi, Türk Dünyası'nın kültürel birliği, Mustafa Kemal Paşanın en büyük amaçlarından birisiydi. Bunu, Paşanın Nahçıvan için kullandığı ifadelerden de anlayabiliyoruz. Zira Atatürk'e göre, "Nahçıvan Türk Kapısı" idi. Yani Türkiye'nin Orta Asya'ya kadar uzanan geniş bölgenin de kapısı konum undaydı. Bununla bağlantılı olarak Azerbaycan'a özel bir önem atfetmesi, yine bu konudaki düşüncelerini göstermesi açısından ehemmiyet arz etmektedir.
"Bugün Sovyetler Birliği dostumuzdur, komşumuzdur, müttefikimizdir. Bu dostluğa ihtiyacımız vardır. Fakat yarın ne olacağını kimse bugünden kestiremez. Tıpkı Osmanlı gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan gibi parçalanabilir. Ufalanabilir. Bugün elinde sımsıkı tuttuğu milletler avuçlarından kaçabilirler. Dünya yeni bir dengeye ulaşabilir. İşte o zaman Türkiye ne yapacağını bilmelidir. Sovyetler Birliğinin idaresinde dili bir, inancı bir, özü bir kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız. Hazır olmak yalnız o günü susup beklemek değildir. Hazırlanmak lazımdır. Milletler buna nasıl hazırlanır? Manevî köprülerini sağlam tutarak. Dil bir köprüdür. Tarih bir köprüdür. Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimiz içinde bütünleşmeliyiz. Onların (Dış Türklerin) bize yaklaşmasını bekleyemeyiz. Bizim onlara yaklaşmamız gerekli." Bu konuşmadan Atatürk'ün Türk Dünyası için siyasî bir bütünleşme değil, kültürel bir beraberliği arzu ettiğini anlıyoruz. Ancak diğer önemli bir sonuç da, değişen dünya şartlarına göre politikaların da değişmesi ve değişken olması gerektiği konusundaydı. Bu konuşma aslında yoruma gerek kalmadan Atatürk'ün konuyla ilgili fikirlerini yansıtması açısından son derece önemlidir.
Rusya Federasyonu içinde bulunan Türkler:
Başkurdistan Cumhuriyeti: 11 Ekim 1991 tarihinde özerkliğine kavuşmuştur. Güney Urallardan batıya doğru Belaya ve Kama nehirlerine kadar uzanan bölgede bulunmaktadır. Başkurtlar veya Başkortlar veya Başkırtlar, Türk halklarından biridir.
Çuvaşistan Özerk Cumhuriyeti
Cumhuriyetin adını aldığı Çuvaşlar, Türk halkları'ndan biridir. Çuvaşistan, Rusya’nın orta kesiminde yer alır ve Haziran 1920’de kurulmuştur. Çuvaşça, Rusya’nın orta kesiminde, Ural Dağlarının batısında konuşulur ve Türk dillerinden biridir. Türk dillerinin Ogur-/Bolgar grubu öbeğinden varlığını korumuş tek dilidir. Yüzölçümü : 18.300km2 Nüfusu : 1.500.000 Başkenti : Caboskar Dil: Çuvaşça Din: Ortodoks Hıristiyan (Büyük Çoğunluğu)
Hakasya Özerk Cumhuriyeti:
Hakasya, Sibirya'da Rusya Federasyonu'na bağlı bir cumhuriyet. Orta Sibirya'nın güneyinde yer alır. Güney ve doğusunda Türk kökenli Tuva Cumhuriyeti, batısında Türk kökenli Altay Cumhuriyeti ve eski adı bir Türk topluluğu olan Şor Türklerinin yeri anlamında Şorya olan sonradan adı Kemerova olarak değiştirilmiş oblast (bölge), kuzeydoğusunda Krasnoyarsk oblası ile çevrilidir. Başkent: Abakan Nüfus: 532.403 Yüzölçümü: 61.900 km² Dil: Hakas Türkçesi Din: Şamanizm
Saha (Yakut) Özerk Cumhuriyeti
Saha Türkleri, 13. ve 14. yüzyıllarda Moğol kökenli Buryatların akınlarından sonra Sibirya'nın Baykal Gölü bölgesinden kuzeye göçen ve Türkçe konuşan insanların torunlarıdır. Bölgenin yerlisi olan daha küçük sayıdaki Moğol, Even(Lamut), Tunguz ve Eski Asya halkları da Yakutlarla kaynaşmıştır. Başkent: Yakutsk Nüfus: 958,528 Yüzölçümü: 3.103.200 km² Dil: Yakutça Din: Şamanizm
Tataristan
6. yüzyılda Hazar Türkleri tarafından kurulmuş Hazar İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla batıya ve kuzeye göç eden Kıpçak boyuna dahil bir Türk kavmi olan Bulgarlar "Kağan Asparuk" komutasında batıya giderek bugünkü Bulgaristan'ın temelini atarak Tuna Nehri havzasında Birinci Bulgar İmparatorluğu'nu, kuzeye giden Bulgarlar ise Volga Bulgarya devletini kurmuşlardır. Bu iki devleti kuran Türklerin ataları bugünkü Tatarlar ve Çuvaşlar sayılmaktadır. Tataristan bölgesi 1922 yılına kadar Bulgaristan olarak anılmaktaydı. Başkent: Kazan Nüfus: 3,786,488 Yüzölçümü: 67.836 km² Kuruluş: 30 Ağustos 1990 Dil: Tatarca Din: İslamiyet
Altay Özerk Cumhuriyeti
Altay Özerk Cumhuriyeti, Rusya’nın en güneyinde Rusya Federasyonuna bağlı bir özerk cumhuriyettir. Başkent: Tuulu-Altay Nüfus: 209.207 Yüzölçümü: 92.600 km² Dil: Altayca Din: Şamanizm Kuruluş: 3 Temmuz 1991
Kabardino-Balkar Özerk Cumhuriyeti
Balkarlar, Kırım Tatarları ve Kumıklara yakın bir halktır. Hunların 4. yüzyıldaki Batı’ya göçünün ardından Kafkasya’da kalan Bulgar kabilesinden geriye kalan bir halk olduğu ve Kafkasya’da hayli eski tarihten bu yana yaşadığı da ileri sürülür.
Başkent: Nalçık Nüfus: 901.494 Yüzölçümü: 12.500 km² Dil: Kabardeyce, Balkarca, Din: İslamiyet Kuruluş: 31 Aralık 1991
Türk Birliğinin gerçekleşeceği günlere…
